Minao Shibata

Minao Shibata
柴田南雄
Data i miejsce urodzenia	29 września 1916 ; Tokio
Pochodzenie	japońskie
Data i miejsce śmierci	2 lutego 1996 ; Tokio
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna
Zawód	kompozytor
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Minao Shibata (jap. 柴田南雄 Shibata Minao; ur. 29 września 1916 w Tokio, zm. 2 lutego 1996 tamże)^[1] – japoński kompozytor.

Życiorys

Ukończył studia w zakresie botaniki (1939) i estetyki (1943) na Uniwersytecie Tokijskim^[1]. Jednocześnie w latach 1941–1943 pobierał prywatnie lekcje kompozycji u Saburō Moroi^[1]^[2]. Od 1939 do 1941 roku występował jako wiolonczelista w Tokijskiej Orkiestrze Smyczkowej^[1]. W 1946 roku wspólnie z kompozytorami Yoshirō Irino i Kunio Todą założył grupę Shinsei-kai (Stowarzyszenie Nowego Głosu)^[1]. Należał do pionierów muzyki współczesnej w Japonii, w latach 1941–1951 publikował na łamach „Ongaku Geijutsu” (Sztuka Muzyki) cykl artykułów poświęconych twórczości Béli Bartóka, w latach 50. i 60. udzielał się aktywnie jako komentator w muzycznych audycjach radiowych i organizator koncertów^[1]. Od 1959 do 1969 roku wykładał na Tokijskim Uniwersytecie Sztuki^[1]^[2].

Był autorem licznych publikacji, w tym m.in. historii współczesnej muzyki zachodniej (1967), monografii poświęconej Gustavowi Mahlerowi (1984) i rozprawy teoretycznej o strukturze muzyki (1978)^[1]. Opublikował autobiografię Moja muzyka, moje życie (1995)^[1]. Był współredaktorem japońskiej edycji New Grove Dictionary (1993–1995)^[1].

Twórczość

Po początkowych zainteresowaniach klasyczną muzyką europejską, na początku lat 50. XX wieku zwrócił się w kierunku dodekafonii i eksperymentów z muzyką konkretną^[1]. Posługiwał się awangardowymi technikami takimi jak aleatoryzm, notacja graficzna i formy otwarte^[1]. W późniejszym okresie, nie rezygnując z awangardowego języka muzycznego, zaczął wykorzystywać w swoich kompozycjach elementy tradycyjnej muzyki japońskiej^[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych)^[1]^[2]

Utwory orkiestrowe

Sinfonia (1960)
Consort (1973)
Yūgaku (1977)
Diafonia (1979)
U235 and the Peace for Mankind (1983)
Metafonia (1984)
Antifonia (1989)

Utwory kameralne

2 kwartety smyczkowe (I 1943, II 1947)
Suita klasyczna G na skrzypce i fortepian (1947)
Essay na 3 trąbki i 3 puzony (1965)
Zō na marimbę (1969)
Muzyka koncertująca na 8 fletów (1971)
Trimurti na flet, skrzypce, keyboard i elektronikę (1974)
Metafora na 27 tradycyjnych instrumentów japońskich (1975)
Quadrille na marimbę, kotsuzumi i elektronikę (1975)
An Evening in March na shakuhachi i 3 koto (1976)
Candelabra na gitarę (1977)
Improwizacja na zespół perkusyjny (1980)
Engaku na zespół gagaku (1986)
Etiuda na gamelan (1987)
Fumitsuki no tōkyoku na tradycyjne instrumenty japońskie (1990)
Essay na harmonikę szklaną (1992)

Utwory fortepianowe

Improwizacje I (1957)
Improwizacje II (1968)
4 Inventions and 4 Doubles (1990)
Generation na 2 fortepiany (1981)

Utwory organowe

Ritsu (1977)
Diferencias (1983)

Utwory na chór a cappella

Kadensho (1971)
Amitabha Dance (1976)
Uchū ni tsuite (1979)
Minamata (1992)
Ishi ni kiku (1994)
Mugen kōya (1995)

Utwory wokalno-instrumentalne

Magnificat na chór i organy (1951)
Symbology na sopran i orkiestrę kameralną (1953)
Black Portrait na sopran i orkiestrę kameralną (1954)
3 Poems on Katsue Kitazono na sopran i orkiestrę kameralną (1954–1958)
Black Distance na sopran i orkiestrę kameralną (1958)
The Street na chór i 4 perkusistów (1960)
Poem Recited in the Night na sopran i orkiestrę kameralną (1963)
Yume no tamakura na głos, koto i ryūteki (1981)
A travers les villes en flammes na recytatora, tenora, fortepian, syntezator i perkusję (1986)
Yoshino Shizuka na głos, koto i biwę (1988)
Yosefu no yume na recytatora, baryton, kontratenora, flet prosty i kontrabas (1994)

Opery

opera radiowa Strada a Roma (1961)
opera telewizyjna Yama no chikara (wyk. NHK TV 1982)
Orufeo no shōri (wyst. Tokio 1984)
Wasurerareta shōnen (wyst. Nagasaki 1990)

Utwory na taśmę

Muzyka konkretna (1955)
Improwizacja (1968)
Display ’70 (1970)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 9. Część biograficzna s–sł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 243–244. ISBN 978-83-224-0865-0.
↑ ^a ^b ^c Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3308. ISBN 0-02-865530-3.

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 9. Część biograficzna s–sł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 243–244. ISBN 978-83-224-0865-0.

[baker-2] Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 5 Pisc–Stra. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3308. ISBN 0-02-865530-3.

[1]

[2]